Algemene Beschouwingen: Traditioneel straatterrorisme, deel 2

In deel 1 van dit artikel wordt aandacht besteed aan het wegpesten van een Liberiaans gezin uit het Brabantse dorp Waspik. Dit geval staat niet op zichzelf. Het kan zelfs als voortzetting van eeuwenoude Nederlandse tradities worden gezien. Deel 1 gemist? Lees hier alles over het wegpesten van het gezin uit Waspik.

In het Brabantse dorp is sprake van collectieve acties van dorpsjongeren tegen een gezin dat afwijkt van de geldende normen. In vroegere tijden bestonden er soortgelijke acties. Toen waren ze voornamelijk gericht tegen mensen die afweken van de huwelijksnormen. Denk hierbij aan het verbreken van een huwelijksbelofte, het ongetrouwd samenwonen of het verwaarlozen van het gezin. Een groot aantal jongeren ging dan ’s avonds naar het huis van het slachtoffer en maakte tot in de late uurtjes zoveel mogelijk lawaai. Verder gooide men met stenen, modder, planken of andere voorwerpen naar het huis, en soms brak men delen van het huis, de inboedel, de tuin of bijgebouwen af. Deze vorm van eigenrichting werd charivari of ketelmuziek genoemd.

Ook vreemdelingenhaat is niets nieuws in de dorpse omgeving. Als je uit een dorp 10 kilometer verderop kwam, was je al snel een ‘Vlokkenhovense Turk’ of een ‘Delftse Kalfskop’. Groepjes jonge mannen uit rivaliserende dorpen gingen elkaar regelmatig met vuisten, stenen, stokken of knuppels te lijf, het zogenoemde ‘hoopvechten’. Dit verschijnsel kwam in ieder geval tot halverwege de twintigste eeuw en mogelijk zelfs tot de huidige tijd voor.

De functie van dergelijke animositeit was het versterken van het groepsgevoel en de groepsidentiteit van de dorpsgemeenschap. Door te benadrukken wat er slecht en anders aan ‘de vijand’ is, bevestigt men wat er goed is aan de eigen groep en hoe men zich daar behoort te gedragen. Bovendien werd zo de eigen huwelijksmarkt tegen ‘kapers op de kust’ beschermd. Ten slotte waren de vechtpartijen tussen jonge mannen uit rivaliserende groepen een middel om hun positie binnen de eigen groep te vestigen en een mannelijke identiteit te ontwikkelen.

Ook voor vreemdelingen van verder weg was men niet altijd even aardig. Aan Duitsers had men bijvoorbeeld ook voor de oorlog al een hekel. Zo schreef een anonieme schrijver in 1760 over Duitse trekarbeiders: “Men moet dit Moffelijk gebroed een bijzondere Wijk, zoo wel als de Jooden in de stad geven met de naam ‘Moffenwijk’”. Een passagier op de stoomboot van Purmerend naar Alkmaar zag hoe zijn Hannoveraanse mede-passagiers vanaf de kant door vrouwen en kinderen, en vanaf voorbijvarende schepen door knechts, voortdurend werden uitgescholden voor ‘mof, mof’. Verder werden er beledigende deuntjes gezongen.

Een extreem voorbeeld van vreemdelingenhaat was de ‘zigeunerjacht’. Deze werd eind zeventiende en begin achttiende eeuw regelmatig georganiseerd, vooral in Overijssel en Gelderland. Naast zigeuners en andere rondtrekkende groepen richtte deze zich soms tegen ‘Smousen’, ofwel Duitse en Poolse Joden.

De huidige terreur in Waspik kan dus gezien worden als variant op eeuwenoude kul-turele tradities. Tradities waar wij in Nederland overigens zeker niet uniek in zijn. Veel landen in en rond Europa hebben een soortgelijk verleden. Niet voor niets vertoont deze Brabantse straattereur veel overeenkomsten met het wegpesten van ‘afwijkende’ gezinnen door Nederlanders van Marokkaanse afkomst. Hierin lijken we dus meer op deze allochtone landgenoten dan we misschien zouden willen.

De ‘kut Marokkanen’ moeten van Wilders het land uit. De vraag is dan wat er met deze groep ‘kutboeren’ moet gebeuren? Het oud-Hollandse verbannen lijkt mij een goede oplossing. En dan het liefst naar Liberia.